Parafia

W Polskiej historiografii trwa spór dotyczący genezy sieci parafialnej. Tak jest również w przypadku Szczodrowa. Część historyków przychyla się do bardzo optymistycznej tezy Stanisława Kujota, który założenie parafii w Szczodrowie datował na okres przed 1198 r. lub na początkowe władania tą ziemią przez zakon joannitów. Odmienny pogląd w tej sprawie reprezentuje Józef Spors, który początki Szczodrowskiej parafii przesuwa na czasy krzyżackie.

Pierwszym znanym dokumentem poświadczającym istnienie parafii w Szczodrowie jest akt lokacji wsi z 1428 r. Skoro jest on wiernym odpisem aktu z początku lat 30.tych XIV w., to należy przyjąć, że w tym czasie funkcjonowała już parafia, która wydzieliła się ze znacznie starszej skarszewskiej.

Do drugiej połowy XVII w. w Szczodrowie funkcjonowała samodzielna parafia. Przez kilka stuleci w obrębie parafii znajdowały się wsie: Szczodrowo, Stary Wiec, Nowy Wiec, Szczodrowski Młyn oraz 6 hut ( Barhutta, Sucha Huta, Czashutta, Górne Piekło, Świniebudy, Sztrukhutta). W wizytacji z 1703 r. w obrębie parafii nie występuje już Stary Wiec, który włączono w administrację wysińskiego proboszcza.

Skoro szczodrowska parafia powstała na początku XIV w., to aż do 1927 r. należała do dekanatu tczewskiego. Od tego roku Szczodrowo właczono do dekanatu kościerskiego. W związku z reorganizacją diecezji chełmińskiej w 1982 r. powstał m.in. dekanat skarszewski, którego integralną część stanowi parafia w Szczodrowie. Od 1992 r. Szczodrowo należy do diecezji pelplińskiej.

Kościół

Na temat szczodrowskiego kościoła zrodziło się wiele legend, co w dużej mierze stanowi dowód na jego wczesne powstanie. Dzięki przekazowi ustnemu część z nich przetrwała do dnia dzisiejszego.

Najstarsza zachowana wzmianka na temat szczodrowskiego kościoła pochodzi dopiero z końca XVI w. W 1583 r. wizytujący parafię ks. Sebastian Liwierski na temat świątyni pisał: „Kościół drewniany potrzebuje pokrycia dachem, pod wezwaniem Szymona i Tadeusza Judy: Poświęcony cmentarz dobrze ogrodzony, ma cztery łany”. Z tej lakonicznej notatki wynika, że dach świątyni wymagał rychłego remontu, co dowodzi, że w tym czasie obiekt ten był już dość starą budowlą.

W średniowieczu jako regułę przyjęto lokowanie miejsc pochówku zmarłych w bezpośrednim sąsiedztwie z kościołem. Tak też było w Szczodrowie. Dziś po starym cmentarzu zachowało się jednynie kilka mogił, ale pamiętajmy, że ziemia okalająca świątynię kryje prochy kilku tysięcy mieszkańców Szczodrowa.

O bardzo starym rodowodzie szczodrowskiego kościoła świadczy jego prostota i zredukowana forma architektoniczna, tak charakterystyczne dla budownictwa okresu od XI – XIV w. Współcześnie w kościele znajduje się kamienna gotycka kropielnica, a do 1939 r. w wieży umieszczony był dzwon, którego znawcy przedmiotu datowali na początek XIV w. Przed 1687 r. od strony północnej do kościoła dobudowano drewnianą zakrystię a ołtarz główny datowany jest na połowę XVIII w.

źródło: W. Brzoskowski, „Dzieje Szczodrowa”, Skarszewy 2005

LINK
LINK